lehung-autodaily
Administrator
Nhờ cuộc cách mạng trong phong cách thiết kế, bộ mặt và vai trò của Kia trên bản đồ công nghiệp ôtô thế giới được khẳng định. Những thay đổi này không thể không kể đến vai trò của Peter Schreyer, người chắp bút cho những thiết kế của Kia.>> Tokuo Fukuichi: Thiết kế xe giống như chơi bóng đá>> Dấu ấn Taiji Toyota trong thiết kế xe NissanNăm 2006, Schreyer đến với Kia với vai trò giám đốc thiết kế. Từ đây, ông bắt đầu tham gia thiết kế và tạo cho Kia một phong cách và ngôn ngữ thiết kế mới, cũng như giám sát các hoạt động thiết kế tại các trung tâm thiết kế của Kia tại Frankfurt, Los Angeles, Seoul cùng một trung tâm vệ tinh ở Thượng Hải. Peter đã gây ngạc nhiên cho rất nhiều người khi rời bỏ Audi và VW – nơi gắn với những thành công vang dội của Peter cùng TT và A6.
Peter Schreyer, người chắp bút cho những thiết kế của KiaHãy cùng theo dõi buổi trò chuyện dưới đây để hiểu thêm về người đàn ông đứng đầu trong cuộc thăm dò ý kiến gần đây về những nhà thiết kế xe hơi tuyệt vời nhất.Phóng viên: Xin ông cho biết thách thức lớn nhất trong vai trò hiện tại của ông là gì?Peter Schreyer: Đó chính là củng cố Kia thành một thương hiệu được công nhận. Trong quá khứ, những chiếc xe hơi không có sự phân biệt rõ rệt, có phần nào đó hơi vô hình. Nếu bạn nhìn thấy một chiếc xe đi vào bãi đỗ, bạn sẽ không thể phân biệt được đó là chiếc nào chỉ sau 5 phút. Đối với tôi, đó chính là yếu tố mang tính toàn cầu. Tôi muốn dập khuôn Kia theo một mô hình mà chúng ta sẽ có cùng tiêu chuẩn và chất lượng ở bất cứ đâu.Phóng viên: Việc thiết kế một chiếc xe hơi toàn cầu thì khó khăn như thế nào?Peter Schreyer: Trong một thời gian dài, tôi tập trung thiết kế những chiếc xe mang tính toàn cầu. Tôi nghĩ rằng thị hiếu liên quan đến hình dạng thân xe ở các thị trường khác nhau thì khác nhau. Nhưng tôi không nghĩ rằng có một sự khác nhau đến vậy của ngôn ngữ hình thể. Sự thực là không có sự khác biệt giữa những chiếc xe ở các thị trường khác nhau chính là lý do tại sao BMW, Audi và Mercedes được nhận biết ở khắp mọi nơi.
Năm 2007, Peter Schreyer nhận bằng tiến sĩ tại Trường Đại học Nghệ thuật Hoàng gia LondonPhóng viên: Ông sẽ luôn sử dụng 3 studio của Kia để cạnh tranh với studio khác hay là tạo ra những chiếc xe ôtô cho những thị trường nhất định?Peter Schreyer: Các studio địa phương có khuynh hướng thiết kế những chiếc xe hơi cho riêng thị trường của họ, nhưng đối với những chiếc xe hơi toàn cầu, tất cả các studio trước hết làm việc cho một cuộc cạnh tranh. Chúng tôi không thể có đủ khả năng cho các studio vệ tinh như một số hãng vẫn làm. Bởi vì chúng tôi có quá nhiều việc phải làm vì vậy tất cả các studio phải có trách nhiệm như nhau. Các quản lý studio có một buổi thuyết trình hàng tháng ở Hàn Quốc, nơi chúng tôi tập trung và thảo luận với nhau về những gì đang diễn ra và hiểu xem ai đang làm cái gì.
Trung tâm thiết kế của Kia tại Irvine, CaliforniaPhóng viên: Ông có nhiều quyền tự quyết trong vai trò hiện tại?Peter Schreyer: Tôi rất may mắn. Tất nhiên chúng tôi có những hạn chế. Nhưng ngược lại ở một số công ty, bạn có thể phải đưa ra ba hoặc bốn lựa chọn mà một trong số đó bạn thực sự không thích. Chúng tôi thường đề xuất chỉ 2 kế hoạch. Tôi thích cả hai, chính vì vậy tôi sẽ không phải băn khoăn xem kế hoạch nào sẽ được chọn. Bạn phải biết cách lái sự tự do đi đúng hướng, vì vậy những người quyết định chỉ có thể chọn một thứ gì đó mà bạn hài lòng.
Bản phác thảo thiết kế Kia SportagePhóng viên: Mối quan hệ giữa Kia với Hyundai ảnh hưởng nhiều như thế nào đến những điều ông thực hiện. Theo chúng tôi được biết, doanh số bán hàng của Kia ở Hàn Quốc đã vượt Hyundai. Vậy ông đánh giá như thế nào về tầm quan trọng của thiết kế trong thành công của Kia?Peter Schreyer: Tôi luôn luôn nói rằng thiết kế không phải thứ duy nhất. Chúng tôi có bảo hành 7 năm, là nhà tài trợ cho một số chương trình…Tất cả những điều đó chứng minh sự uy tín của chúng tôi. Nhưng tất nhiên, thiết kế là tiên phong cho thành công này. Bạn phải thiết kế trong khả năng tốt nhất của bạn, thể hiện ra ngoài thật nhiều các ý tưởng và biến các ý nghĩ trong đầu bạn thành hình dáng của một chiếc xe cụ thể. Theo tôi, việc cạnh tranh giữa hai nhãn hiệu là một điều tốt, vì nó thúc đẩy nhau cải tiến. Tôi cũng luôn luôn nói rằng đây không phải cuộc chiến của Kia và Hyundai hoặc các nhãn hiệu khác trong tập đoàn. Chúng ta bên cạnh nhau trong cuộc đua với Toyota, Volkswagen, Nissan…Phóng viên: Vậy điều cốt lõi trong các thiết kế của Kia là gì?Peter Schreyer: Khi tôi đến, tôi có được nghe một trích dẫn của ngài Phó chủ tịch. “Hyundai như một giọt nước còn Kia thì như một tinh thể tuyết”. Tôi nghĩ rằng đây là một phép loại suy thú vị và tôi sử dụng nó tương đối thường xuyên. Đối với tôi, các tinh thể tuyết có sự trong trẻo, một chút mong manh và một kiểu kiến trúc nhất định. Mỗi cá thể là khác nhau nhưng có một giá trị thẩm mĩ tương tự. Tôi luôn luôn cố gắng để làm cho mọi việc được rõ ràng và đơn giản để có những kiến trúc rõ ràng, tỷ lệ rõ ràng và mối quan hệ rõ ràng giữa các tấm kim loại và hình dáng cửa sổ. Các sản phẩm mà chúng tôi đang tạo ra có vẻ ngoài không quá hào nhoáng. Chúng tôi muốn cam kết một chất lượng lâu dài.
Soul là ví dụ điển hình cho sự nhận diện thương hiệu KiaPhóng viên: Chất lượng lâu dài chính là định nghĩa về thiết kế tốt đối với ông? Nó có vẻ mang màu sắc từ VW/Audi?Peter Schreyer: Đúng, tôi nghĩ vậy. Tôi đã cố gắng hướng Kia theo cách này để tạo ra bộ mặt mà chúng ta đang có chứ không phải là thay đổi diện mạo mà Hyundai đang làm. Tuy nhiên, chúng ta không có một cuốn sách nơi chúng ta có thể chỉ rõ ràng, đây là Hyundai và đây là Kia. Chúng ta có thể tạo ra một cuốn sách như vậy hay không? Tôi không rõ nhưng thay vì có nó, tôi thích có quyển sách và những ý tưởng của riêng tôi về nơi mà chúng tôi muốn đến.Phóng viên: Ông làm gì để kích thích sự sáng tạo? Những đặc điểm trong thiết kế của ông là gì?Peter Schreyer: Tôi nhìn vào những chiếc xe hơi khác, tất nhiên, để thấy được xu hướng vận động trong thế giới xe hơi. Tôi sống ở Bavaria, vì vậy tôi nhìn thấy những chiếc Audi và BMW mới xuất xưởng vào bất cứ lúc nào. Và tôi suy nghĩ về sự quan trọng của việc truyền thổi văn hóa vào từng chiếc xe hơi cũng như việc chú ý đến kiến trúc, nghệ thuật và âm nhạc.
Phóng viên: Ông đã thay đổi như thế nào trong suốt sự nghiệp của ông?Peter Schreyer: Mỗi lần đến Hàn Quốc, tôi đều học được một điều gì đó. Khi tôi còn làm việc cho các công ty của Đức, tôi đã không nhận thấy những sở thích của người dân Hàn Quốc. Theo một cách nào đó, chúng tôi đã ngạo mạn. Thế nhưng bây giờ tôi đã nhìn thấy tiềm năng và sự háo hức của con người nơi đây. Nếu tôi nhìn lại, thậm chí khi tôi vẫn còn ở RCA, không có nhiều những chiếc xe hơi Hàn Quốc. Thế nhưng các hãng xe hơi Hàn Quốc đã phát triển nhanh chóng trong thời gian ngắn. Nếu bạn nhìn lại khoảng 3, 4 năm trước và so sánh với thời điểm hiện giờ, dây chuyền sản xuất của Kia đã rất khác biệt. Có quá nhiều thứ đã xảy ra.Phóng viên: Điều gì trong sự nghiệp khiến ông tự hào nhất?Peter Schreyer: Thật khó để nói, có quá nhiều thứ. Tôi nghĩ đến những thành tích chung mà tôi đã đạt được khi tôi còn ở Audi và VW, có lẽ là Golf IV và A2, tất nhiên. Khi tôi nhìn thấy một chiếc Golf IV ở trên đường phố, tôi vẫn nghĩ nó trông thật tuyệt. Tôi nhớ một sự kiện ở thời điểm chiếc Golf IV mới được tung ra thị trường. Tôi đang đi trên đường thì một chiếc Golf IV kéo lê bên cạnh tôi, chủ nhân của chiếc xe đó – một cô gái xinh đẹp nhảy ra ngoài chạy đến gặp bạn và nói thực sự hào hứng trong khi đang chỉ vào chiếc xe Golf “Hãy xem xem tớ có cái gì này”. Đó là những khoảnh khắc khiến bạn thực sự hạnh phúc trong vai trò một nhà thiết kế.
Volkswagen Golf IV và Audi A2Phóng viên: Ông nổi tiếng với sự đóng góp dành cho TT. Và có rất nhiều câu chuyện về những người thực sự tạo nên chiếc xe này. Ông có thể giải thích hoặc chia sẻ đôi điều?Peter Schreyer: Ồ, tất nhiên. Mỗi chiếc xe là thành quả làm việc của cả nhóm. Một số đóng góp nhiều hơn, một số đóng góp ít hơn. Khi TT xuất hiện, tôi vẫn làm việc tại Audi và quản lý quá trình đó, trong một chừng mực nhất định. Nhưng tôi không muốn đòi hỏi hoặc lấy đi thứ gì từ những nỗ lực chung của cả nhóm. Người thực sự tạo nên chiếc xe là Freeman. Ngoài anh ta, có rất nhiều những người khác có liên quan xứng đáng nhận được sự tin tưởng và ngưỡng mộ.
Audi TT CoupePhóng viên: Điều to lớn tiếp theo của ông liên quan đến thiết kế xe hơi là gì?Peter Schreyer: Mọi người hiện nay đều đặc biệt chú ý đến vấn đề nhiên liệu. Người ta có thể cho rằng đó là thách thức lớn hơn đối với các kĩ sư hơn là các nhà thiết kế, tuy nhiên vấn đề này rất thú vị ở thời điểm hiện tại.Phóng viên: Ông có nghĩ rằng nó cần phải có một thẩm mỹ cụ thể?Peter Schreyer: Ở thời điểm này, các công ty tạo ra sự khác biệt bằng cách nói “Chiếc xe này là sản phẩm thân thiện với môi trường”. Thế nhưng làm thế nào bạn có thể làm điều đó trong tương lai? Bằng cách nói rằng chiếc xe khác không thân thiên với môi trường? Vì vậy, nhìn chung tôi nghĩ rằng vấn đề lớn nhất là các động thái hướng đến môi trường phải có những bước đi hiệu quả và hợp lý hơn. Năng lượng điện cho phép một cách sắp đặt khác. Nó đưa ra nhiều thách thức, nhưng cuối cùng có một lượng các yếu tố mà bạn không cần thiết phải dùng đến nữa và có lẽ bạn cần phải để những chiếc ắc quy ở những vị trí khác nhau.
Phóng viên: Liệu ông có cảm nhận được một ngày khi sẽ có một Prius của Kia?Peter Schreyer: Tôi nghĩ rằng Toyota đã có một bước đi thông minh. Thực sự chỉ có Audi cùng với A2 là có thể đánh bại nhưng họ đã không sử dụng chúng và không hiểu điều đó. Đối với Kia, phiên bản Ray là một nghiên cứu thiết kế theo hướng này.
Ray là hướng đi mới của KiaNgọc Điệp (theo PLXH)
Peter Schreyer, người chắp bút cho những thiết kế của KiaHãy cùng theo dõi buổi trò chuyện dưới đây để hiểu thêm về người đàn ông đứng đầu trong cuộc thăm dò ý kiến gần đây về những nhà thiết kế xe hơi tuyệt vời nhất.Phóng viên: Xin ông cho biết thách thức lớn nhất trong vai trò hiện tại của ông là gì?Peter Schreyer: Đó chính là củng cố Kia thành một thương hiệu được công nhận. Trong quá khứ, những chiếc xe hơi không có sự phân biệt rõ rệt, có phần nào đó hơi vô hình. Nếu bạn nhìn thấy một chiếc xe đi vào bãi đỗ, bạn sẽ không thể phân biệt được đó là chiếc nào chỉ sau 5 phút. Đối với tôi, đó chính là yếu tố mang tính toàn cầu. Tôi muốn dập khuôn Kia theo một mô hình mà chúng ta sẽ có cùng tiêu chuẩn và chất lượng ở bất cứ đâu.Phóng viên: Việc thiết kế một chiếc xe hơi toàn cầu thì khó khăn như thế nào?Peter Schreyer: Trong một thời gian dài, tôi tập trung thiết kế những chiếc xe mang tính toàn cầu. Tôi nghĩ rằng thị hiếu liên quan đến hình dạng thân xe ở các thị trường khác nhau thì khác nhau. Nhưng tôi không nghĩ rằng có một sự khác nhau đến vậy của ngôn ngữ hình thể. Sự thực là không có sự khác biệt giữa những chiếc xe ở các thị trường khác nhau chính là lý do tại sao BMW, Audi và Mercedes được nhận biết ở khắp mọi nơi.
Năm 2007, Peter Schreyer nhận bằng tiến sĩ tại Trường Đại học Nghệ thuật Hoàng gia LondonPhóng viên: Ông sẽ luôn sử dụng 3 studio của Kia để cạnh tranh với studio khác hay là tạo ra những chiếc xe ôtô cho những thị trường nhất định?Peter Schreyer: Các studio địa phương có khuynh hướng thiết kế những chiếc xe hơi cho riêng thị trường của họ, nhưng đối với những chiếc xe hơi toàn cầu, tất cả các studio trước hết làm việc cho một cuộc cạnh tranh. Chúng tôi không thể có đủ khả năng cho các studio vệ tinh như một số hãng vẫn làm. Bởi vì chúng tôi có quá nhiều việc phải làm vì vậy tất cả các studio phải có trách nhiệm như nhau. Các quản lý studio có một buổi thuyết trình hàng tháng ở Hàn Quốc, nơi chúng tôi tập trung và thảo luận với nhau về những gì đang diễn ra và hiểu xem ai đang làm cái gì.
Trung tâm thiết kế của Kia tại Irvine, CaliforniaPhóng viên: Ông có nhiều quyền tự quyết trong vai trò hiện tại?Peter Schreyer: Tôi rất may mắn. Tất nhiên chúng tôi có những hạn chế. Nhưng ngược lại ở một số công ty, bạn có thể phải đưa ra ba hoặc bốn lựa chọn mà một trong số đó bạn thực sự không thích. Chúng tôi thường đề xuất chỉ 2 kế hoạch. Tôi thích cả hai, chính vì vậy tôi sẽ không phải băn khoăn xem kế hoạch nào sẽ được chọn. Bạn phải biết cách lái sự tự do đi đúng hướng, vì vậy những người quyết định chỉ có thể chọn một thứ gì đó mà bạn hài lòng.
Bản phác thảo thiết kế Kia SportagePhóng viên: Mối quan hệ giữa Kia với Hyundai ảnh hưởng nhiều như thế nào đến những điều ông thực hiện. Theo chúng tôi được biết, doanh số bán hàng của Kia ở Hàn Quốc đã vượt Hyundai. Vậy ông đánh giá như thế nào về tầm quan trọng của thiết kế trong thành công của Kia?Peter Schreyer: Tôi luôn luôn nói rằng thiết kế không phải thứ duy nhất. Chúng tôi có bảo hành 7 năm, là nhà tài trợ cho một số chương trình…Tất cả những điều đó chứng minh sự uy tín của chúng tôi. Nhưng tất nhiên, thiết kế là tiên phong cho thành công này. Bạn phải thiết kế trong khả năng tốt nhất của bạn, thể hiện ra ngoài thật nhiều các ý tưởng và biến các ý nghĩ trong đầu bạn thành hình dáng của một chiếc xe cụ thể. Theo tôi, việc cạnh tranh giữa hai nhãn hiệu là một điều tốt, vì nó thúc đẩy nhau cải tiến. Tôi cũng luôn luôn nói rằng đây không phải cuộc chiến của Kia và Hyundai hoặc các nhãn hiệu khác trong tập đoàn. Chúng ta bên cạnh nhau trong cuộc đua với Toyota, Volkswagen, Nissan…Phóng viên: Vậy điều cốt lõi trong các thiết kế của Kia là gì?Peter Schreyer: Khi tôi đến, tôi có được nghe một trích dẫn của ngài Phó chủ tịch. “Hyundai như một giọt nước còn Kia thì như một tinh thể tuyết”. Tôi nghĩ rằng đây là một phép loại suy thú vị và tôi sử dụng nó tương đối thường xuyên. Đối với tôi, các tinh thể tuyết có sự trong trẻo, một chút mong manh và một kiểu kiến trúc nhất định. Mỗi cá thể là khác nhau nhưng có một giá trị thẩm mĩ tương tự. Tôi luôn luôn cố gắng để làm cho mọi việc được rõ ràng và đơn giản để có những kiến trúc rõ ràng, tỷ lệ rõ ràng và mối quan hệ rõ ràng giữa các tấm kim loại và hình dáng cửa sổ. Các sản phẩm mà chúng tôi đang tạo ra có vẻ ngoài không quá hào nhoáng. Chúng tôi muốn cam kết một chất lượng lâu dài.
Soul là ví dụ điển hình cho sự nhận diện thương hiệu KiaPhóng viên: Chất lượng lâu dài chính là định nghĩa về thiết kế tốt đối với ông? Nó có vẻ mang màu sắc từ VW/Audi?Peter Schreyer: Đúng, tôi nghĩ vậy. Tôi đã cố gắng hướng Kia theo cách này để tạo ra bộ mặt mà chúng ta đang có chứ không phải là thay đổi diện mạo mà Hyundai đang làm. Tuy nhiên, chúng ta không có một cuốn sách nơi chúng ta có thể chỉ rõ ràng, đây là Hyundai và đây là Kia. Chúng ta có thể tạo ra một cuốn sách như vậy hay không? Tôi không rõ nhưng thay vì có nó, tôi thích có quyển sách và những ý tưởng của riêng tôi về nơi mà chúng tôi muốn đến.Phóng viên: Ông làm gì để kích thích sự sáng tạo? Những đặc điểm trong thiết kế của ông là gì?Peter Schreyer: Tôi nhìn vào những chiếc xe hơi khác, tất nhiên, để thấy được xu hướng vận động trong thế giới xe hơi. Tôi sống ở Bavaria, vì vậy tôi nhìn thấy những chiếc Audi và BMW mới xuất xưởng vào bất cứ lúc nào. Và tôi suy nghĩ về sự quan trọng của việc truyền thổi văn hóa vào từng chiếc xe hơi cũng như việc chú ý đến kiến trúc, nghệ thuật và âm nhạc.
Phóng viên: Ông đã thay đổi như thế nào trong suốt sự nghiệp của ông?Peter Schreyer: Mỗi lần đến Hàn Quốc, tôi đều học được một điều gì đó. Khi tôi còn làm việc cho các công ty của Đức, tôi đã không nhận thấy những sở thích của người dân Hàn Quốc. Theo một cách nào đó, chúng tôi đã ngạo mạn. Thế nhưng bây giờ tôi đã nhìn thấy tiềm năng và sự háo hức của con người nơi đây. Nếu tôi nhìn lại, thậm chí khi tôi vẫn còn ở RCA, không có nhiều những chiếc xe hơi Hàn Quốc. Thế nhưng các hãng xe hơi Hàn Quốc đã phát triển nhanh chóng trong thời gian ngắn. Nếu bạn nhìn lại khoảng 3, 4 năm trước và so sánh với thời điểm hiện giờ, dây chuyền sản xuất của Kia đã rất khác biệt. Có quá nhiều thứ đã xảy ra.Phóng viên: Điều gì trong sự nghiệp khiến ông tự hào nhất?Peter Schreyer: Thật khó để nói, có quá nhiều thứ. Tôi nghĩ đến những thành tích chung mà tôi đã đạt được khi tôi còn ở Audi và VW, có lẽ là Golf IV và A2, tất nhiên. Khi tôi nhìn thấy một chiếc Golf IV ở trên đường phố, tôi vẫn nghĩ nó trông thật tuyệt. Tôi nhớ một sự kiện ở thời điểm chiếc Golf IV mới được tung ra thị trường. Tôi đang đi trên đường thì một chiếc Golf IV kéo lê bên cạnh tôi, chủ nhân của chiếc xe đó – một cô gái xinh đẹp nhảy ra ngoài chạy đến gặp bạn và nói thực sự hào hứng trong khi đang chỉ vào chiếc xe Golf “Hãy xem xem tớ có cái gì này”. Đó là những khoảnh khắc khiến bạn thực sự hạnh phúc trong vai trò một nhà thiết kế.
Volkswagen Golf IV và Audi A2Phóng viên: Ông nổi tiếng với sự đóng góp dành cho TT. Và có rất nhiều câu chuyện về những người thực sự tạo nên chiếc xe này. Ông có thể giải thích hoặc chia sẻ đôi điều?Peter Schreyer: Ồ, tất nhiên. Mỗi chiếc xe là thành quả làm việc của cả nhóm. Một số đóng góp nhiều hơn, một số đóng góp ít hơn. Khi TT xuất hiện, tôi vẫn làm việc tại Audi và quản lý quá trình đó, trong một chừng mực nhất định. Nhưng tôi không muốn đòi hỏi hoặc lấy đi thứ gì từ những nỗ lực chung của cả nhóm. Người thực sự tạo nên chiếc xe là Freeman. Ngoài anh ta, có rất nhiều những người khác có liên quan xứng đáng nhận được sự tin tưởng và ngưỡng mộ.
Audi TT CoupePhóng viên: Điều to lớn tiếp theo của ông liên quan đến thiết kế xe hơi là gì?Peter Schreyer: Mọi người hiện nay đều đặc biệt chú ý đến vấn đề nhiên liệu. Người ta có thể cho rằng đó là thách thức lớn hơn đối với các kĩ sư hơn là các nhà thiết kế, tuy nhiên vấn đề này rất thú vị ở thời điểm hiện tại.Phóng viên: Ông có nghĩ rằng nó cần phải có một thẩm mỹ cụ thể?Peter Schreyer: Ở thời điểm này, các công ty tạo ra sự khác biệt bằng cách nói “Chiếc xe này là sản phẩm thân thiện với môi trường”. Thế nhưng làm thế nào bạn có thể làm điều đó trong tương lai? Bằng cách nói rằng chiếc xe khác không thân thiên với môi trường? Vì vậy, nhìn chung tôi nghĩ rằng vấn đề lớn nhất là các động thái hướng đến môi trường phải có những bước đi hiệu quả và hợp lý hơn. Năng lượng điện cho phép một cách sắp đặt khác. Nó đưa ra nhiều thách thức, nhưng cuối cùng có một lượng các yếu tố mà bạn không cần thiết phải dùng đến nữa và có lẽ bạn cần phải để những chiếc ắc quy ở những vị trí khác nhau.
Phóng viên: Liệu ông có cảm nhận được một ngày khi sẽ có một Prius của Kia?Peter Schreyer: Tôi nghĩ rằng Toyota đã có một bước đi thông minh. Thực sự chỉ có Audi cùng với A2 là có thể đánh bại nhưng họ đã không sử dụng chúng và không hiểu điều đó. Đối với Kia, phiên bản Ray là một nghiên cứu thiết kế theo hướng này.
Ray là hướng đi mới của KiaNgọc Điệp (theo PLXH)